مامان! تو رختخواب من بارون اومده!
بچهها كنترل ادرارشان را دير به دست ميآورند. آنها بهخصوص براي اينكه در شب پوشكشان را خشك نگه دارند، نياز به زمان زيادي دارند. بنابراين خيلي طبيعي است كه آنها شبها تختخواب را خيس كنند؛ موضوعي كه والدين از آن با عنوان شبادراري نام ميبرند اما آنچه بايد بدانيد اين است كه شبادراري در عالم پزشكي تعريفخاص خودش را دارد و همه بچههايي كه شبها تختخواب را خيس ميكنند، لازم نيست بهدنبال درمان باشند. براساس تعريف شبادراري، درصورتي كه كودكي بالاي 5 سال، بهطور مكرر حداقل 2 بار در هفته و بهمدت حداقل 3 ماه پياپي بستر خود را خيس كند، ميتوان او را مورد بررسي قرار داد. به گزارش برترین ها هر چه سـن بالاتـر ميرود، تعدادي از كودكان خودبهخود بهبود پيدا ميكنند. بهطوري كه در حدود 6 سالگي، شب ادراري در 10 تا 15 درصد كودكان ديده ميشود و در سن 10 سالگي حدود 5 درصد از كودكان و در 15 سالگي تنها يك درصد كودكان شب ادراري دارند. بايد توجه داشت كه شب ادراري در پسرها 2 تا 3 برابر دخترهاست.
به گزارش برترین ها به تازگي محققان ميگويند، تغذيه كودك نقش مهمي در شبادراري او دارد. آلرژي و حساسيت كودك به غذاها و بهخصوص شير گاو يكي از مواردي است كه ميتواند موجب شبادراري شود. همچنين مصرف غذاهاي فرآوري شده و حاوي ادويههاي تند مانند سوسيس و كالباس و نيز غذاهاي حاوي رنگهاي مصنوعي مانند پفك، قهوه، شيركاكائو و شكلات ميتوانند بر اين مشكل تاثير سوء داشته باشند. بنابراين بايد دقيقا توجه داشت كه در چه شبهايي و با مصرف چه مواد يا غذاهايي اين شب ادراري تشديد ميشود تا از مصرف آنها پرهيز شود.
ثابت شده است، عوامل ارثي و سوابق والدين نيز در بروز شب ادراري موثر است اما بايد توجه داشت همانطور كه زمان راه افتادن و حرف زدن بچهها با يكديگر متفاوت است، روند بالارفتن ظرفيت مثانه و زمان قدرت كنترل مثانه نيز در كودكان ممكن است باهم متفاوت باشد. جنبه ژنتيك شبادراري بسيار قوي است؛ بهنحوي كه شانس ابتلا در كودكي كه يكي از والدينش در دوران كودكي دچار شبادراري بودهاند، 45 درصد است و اين عدد در كودكاني كه هم پدر و هم مادرشان دچار اين مشكل بودهاند، به 80 درصد ميرسد. مسائل روحي و عاطفي از مهمترين علل شب ادراري هستند. اين مورد بهخصوص در كودكاني ديده ميشود كه قبلا كنترل ادرار داشتهاند اما اكنون دچار شب ادراري شدهاند. اضطراب و استرس ناشي از مسائلي مانند تولد يك نوزاد در خانواده كه موجب شده توجه پدر و مادر به او معطوف شود، جدايي پدر و مادر، اختلافات و كشمكشهاي درون خانواده، رفتن به يك منزل جديد، مسافرت يا فوت يكي از والدين و از همه بدتر تحقير و تنبيه بيش از حد بزرگترها نسبت به كودك يا تماشاي بيش از حد تلويزيون و بازي كردن بيش از حد با كامپيوتر ميتواند موجب بروز شبادراري و تشديد آن در كودكان شود. در موارد كمتري هم علت شبادراري وجود يك بيماري جدي در دستگاه ادراري يا عصبي كودك يا حتي بيماري زمينهاي مانند ديابت يا صرع است.
در سن شيرخوارگي ادرار كردن كودك كاملا بياختيار است. با بزرگتر شدن كودك و تكامل مراكز عصبي، بهنظر ميرسد كه در يك تا 2 سالگي كودك ميتواند پر شدن مثانه خود را درك كند و بهتدريج اين توانايي را بهدست ميآورد كه مدت كمي تخليه مثانه را به تعويق بيندازد در سالهاي دوم تا سوم عمر، با تكامل مراكز عصبي، مغز كنترل بيشتري روي اعمـال مثانه پيدا ميكند در نتيجه كودك قادر ميشود، مدت بيشتري ادرار را در مثانه نگاه دارد. معمولا تا 3سالگي اكثر اطفال بهخوبي قادر هستند ادرارشان را در روز كنترل كنند اما توانايي كنترل ادرار در شب، اكثرا ديرتر حاصل ميشود. در سن 4 تا 5 سالگي مراكز عصبي مغز قادرند، انقباضات مثانه را در خواب هم كنترل كنند به علاوه تا اين سن ظرفيت مثانه كودك هم زياد شده و ميتواند حجم بيشتري ادرار را نگهداري كند. در دخترها معمولا اين كنترل زودتر از پسر بچهها بهوجود ميآيد.
در برطرف شدن مشكل شبادراري كودك، والدين نقش اصلي را بهعهده دارند. پدر و مادر بايد تنش و اضطراب كودكان خود را تا حد امكان كاهش دهند. توصيه ميشود كه محيطي امن و راحت در منزل براي كودك ايجاد كنند و به هيچوجه كودك را تنبيه نكنند تا كودك احساس گناه و عدمامنيت نكند. مهمترين نكته براي درمان اين مشكل صبر و تحمل والدين است. شما بايد بدانيد كه شبادراري يك پديده كاملا طبيعي است كه از كنترل كودك خارج است. بنابراين نبايد او را به دليل اين كار تنبيه، مسخره يا سرزنش كنيد. همچنين نبايد اين مشكل را بيش از حد بزرگ كنيد. زيرا در اين صورت كودك بيشتر دچار استرس و اضطراب شده و شبادراري او تشديد ميشود.
قبل از اقدام به درمان حتما با پزشك مشورت كنيد زيرا با وجود آنكه بسياري از كودكان مبتلا به شبادراري بيماري خاصي ندارند، گاهي هم ممكن است علت شبادراري وجود يك بيماري مهم و جدي در كودك باشد. دارودرماني و رفتاردرماني راههايي است كه پزشك براي حل اين مشكل انتخاب ميكند.
هر چند شبادراري يك مسئله طبيعي است اما بهتر است اول در مورد آن با پزشك مشورت كنيد تا خيالتان از سالم بودن فرزندتان راحت شود. براي اينكه به حل اين مسئله كمك كنيد نكات زير را همواره به ياد داشته باشيد: